آفت «گل جالیز» میزبانی سمج و مخرب است که به محض ورود به خاک کمتر از یک دهه هیچ زمین کشاورزی را ترک نمیکند و حالا مزارع کشاورزی استان این روزها گرفتار این مهمان ناخوانده شده است.
به گزارش افقاقتصاد آنلاین گلستان به نقل از خبرگزاری ایمنا ، اقتصاد مردم این خطه به واسطه شرایط آبوهوایی مطلوب و خاک حاصلخیز از کشاورزی تأمین میشود اما متأسفانه کشاورزان گذشته از دستوپنجه نرم کردن با مشکلاتی از قبل دیرکرد دولت در پرداخت مطالبات کشاورزان، قیمت پایین خرید محصولات زراعی در قبال هزینههای تولید با مشکلاتی از قبیل آفت نیز مواجه هستند، موضوعی که اراضی کشاورزی شرق استان را درگیر کرده است.
«گل جالیز» یا «گلک علف هرزی» است که فاقد برگ بوده و گلهایی به رنگ زرد، قهوهای و بنفش دارد، این گیاه دارای ساقههای گوشتی و گلآذین سنبله است و به دلیل توانایی نداشتن فتوسنتز، غذای خود را از ریشه گیاه میزبان بهدست میآورد.
به گفته کارشناسان، برخلاف بسیاری از آفتهایی که اغلب در زمینهای زراعی با سمزدایی میتوان با آن مقابله کرد، برای این آفت سمج در صورت ابتلای مزرعه، راهکاری به جز قرنطینه زمین وجود ندارد، ضمن اینکه ماندگاری این گیاه انگلی، ۱۲ سال در خاک منطقه است، حالا این بار در شهرستانهای شرق استان کشاورزان درگیر مقابله با این آفت هستند که به برخی از مزارع آنها خساراتی نیز وارد کرده است.
ابوالفضل احمدی، یک کشاورز در شهرستان کلاله در این رابطه به خبرنگار ایمنا میگوید: مزرعهای چهار هکتاری دارم که در کشت اول، گندم و در کشت دوم، کلزا کاشتم که بخش عمدهای از محصول به آفت «گل جالیز» مبتلا شد.
وی با بیان اینکه خسارت زیادی متوجه زمینهای زراعی به واسطه سمپاشی اشتباه و گسترش علف هرز گل جالیز شد، میافزاید: گسترش گل جالیز بزرگترین ضربه را به کشاورزان کلزاکار وارد کرده است، مسئولان بررسی کنند و ببینند علت آنچه بوده و از کشاورزان در این زمینه حمایت کنند.
محمد برزعلی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان نیز میگوید: آفت «گل جالیز» در سال ۹۵ از شهرستانهای شرق استان گزارش شد.
وی با بیان اینکه انگل «گل جالیز» در مناطق شرق شهرستانهای استان مستقر بود، میافزاید: این آفت از حاشیه مزارع به زمینهای کشاورزی ورود کرد.
او معتقد است که این آفتها که راه انتقال آن از طریق ماشینآلات کشاورزی، حیوانات، باد و آب است، به مدت ۱۲ سال در خاک زمینهای کشاورزی دوام دارند و در این مدت قطعاً روی محصول تأثیر خواهند گذاشت.
برزعلی در توضیح این آفت اینگونه میگوید: آفت گل جالیز دارای بذرهای بسیار ریزی است، ۱۰۰ میلیگرم این بذرها حاوی ۲۰ هزار آفت گل جالیز است.
وی با بیان اینکه بهترین راه جلوگیری از گسترش آفت، قرنطینه زمین کشاورزی است، اضافه میکند: این انگل به آبیاری و تغذیه مناسب حساس است که اگر آبیاری محصول به درستی انجام شود، خسارت چندانی به جای نخواهد گذاشت.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان بیشترین میزان آلوده مزارع کشاورزی را در شهرستان کلاله، گالیکش و مینودشت میداند و میگوید: تناوب زراعی کشت شالی یکی از بهترین راهها برای مقابله با این آفت است.
وی خواستار استفاده کشاورزان از بذرهای لیبلدار و دارای مجوز میشود و میافزاید: بذرهای خود مصرفی یا غیرمجاز احتمال آلودگی مزارع را به آفت گل جالیز افزایش میدهد.
برزعلی، اصلاح الگوی کشت را در کاهش بروز آفت در مزارع کشاورزی مؤثر میداند و میگوید: اصلاح الگوی کشت فقط تغییر نحوه کشت نیست، هرچند که اجرای الگوی کشت در استان به میزان قابل قبولی رسیده است اما هنوز با آن مرحله آرمانی که مد نظر ماست، فاصله دارد.
گیاه انگل گل جالیز در بین کشاورزان به سرطان معروف است
هرچند رئیس سازمان جهاد کشاورزی استفاده از بذر لیبل دار و دارای مجوز را یکی از راههای کنترل گسترش آفت میداند اما رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان معتقد است گاهی انتقال آفت از طریق بذرهای وارداتی انجام میشود.
علیرضا صابری، رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان در گفتوگو با خبرنگار ایمنا میگوید: از آنجایی که بذرهایی که به دست ما میرسد، وارداتی است احتمال اینکه آلوده به آفت باشند، است، بنابراین زمانی که کشاورزان کوچکترین علائم را دیدند باید راهکارهای کنترلی را مد نظر قرار دهند.
وی کشت کلزا را یکی از عوامل گسترش و بروز آفت گل جالیز میداند و میگوید: با آغاز فصل زراعی این آفت، بوته کلزا را به جهت اینکه از آب و مواد غذایی گیاه تغذیه میکند، ضعیف و به تدریج کل مزرعه را درگیر میکند.
صابری اضافه میکند: این آفت از طریق ریشه مواد غذایی گیاه میزبان را تغذیه میکند و باعث خشک شدن و کاهش محصول زراعت میشود.
وی با اشاره به اینکه این آفت انگلی از طریق بقایای کلزا پس از برداشت قابلیت انتقال دارد، ادامه میدهد: حتی دام که از این بقایای آلوده به آفت گل جالیز استفاده کند، فضولات حیوانی که از طریق دستگاه گوارش دفع شود، نیز قابلیت انتقال این آفت را دارد.
علیرضا صفاهانی، محقق مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان با بیان اینکه گیاه انگل گل جالیز در بین کشاورزان به سرطان معروف است، میگوید: این علف هرز گیاهی علفی، انگلی، یکساله یا چندساله است که به صورت گلهای زیبا در مزارع مناطق گرم و خشک دیده میشود.
وی ادامه میدهد: این گیاه فاقد ریشههای باریک و نازک است و نمیتواند آب و مواد غذایی را از خاک جذب کند، به همین دلیل روی ریشه گیاهان زراعی و جالیزی زندگی انگلی دارد.
به گفته او، گل جالیز به علت برقراری ارتباط قوی با ریشه گیاهان زراعی، با جذب آب و مواد غذایی از گیاه میزبان سبب کاهش رشد و عملکرد، پژمردگی و نهایتاً مرگ آن میشود.
صفاهانی میافزاید: مقدار خسارت حاصل از این گیاه انگلی بسته به شدت آلودگی، نوع میزبان و گونه گل جالیز پنج تا ۱۰۰ درصد گزارش شده است.
وی در توضیح روشهای مقابله با گل جالیز میگوید: کنترل زراعی، کنترل مکانیکی، مبارزه شیمیایی و مبارزه بیولوژیکی از روشهای کنترل این آفت است.
محقق مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان از گل جالیز به عنوان گیاه انگلی سمج یاد میکند و میافزاید: بذرهای این آفت چند سال در زمین، قوه نامیه خود را حفظ میکنند، بنابراین مبارزه علیه آن کار آسانی نیست.
افت گل جالیز یکی از مشکلات جدی در مزارع کشاورزی استان گلستان است که به دلیل شرایط اقلیمی و مدیریت نادرست، خسارتهای زیادی به محصولات وارده است و مقابله با این آفت نیازمند همکاری بین کشاورزان، کارشناسان و نهادهای دولتی است تا با اتخاذ تدابیر مناسب، خسارات را کاهش بدهند و تولیدات کشاورزی را حفظ کنند.